Samen met de SBKG-noord, met architect Syb Eldring, met bouw bedijf Julianus en installateur Jan Oosterhaven is de kerk geïnnoveerd en gerestaureerd De volgende doelen bepaalden onze richting:
* behoud en herstel monumentaal karakter van het kerkinterieur
* innovatie ten behoeve van onze doelstelling: het creëren van een multi-functioneel ontmoetingscentrum
* realisatie van de energietransitie
* asbestsanering
Bijzonder boeiend in dit verband is de door Rutmer Mekenkamp gemaakte Bouwhistorische opname.
De eerste stap is de asbestsanering. Op 21 december ’20 is deze werkzaamheid gestart:
Het kruis is afgenomen
De asbesttent wordt gebouwd
De asbesttent is opgebouwd
… dit na een dag hard werken. Twee vrijwilligers hebben zich spontaan aangeboden. Er is met veel plezier gewerkt.
Op 23 december is de kerk asbestvrij opgeleverd:
asbestvrije wanden; ingepakte preekstoel; kijkgat in de houten vloer
Koordetail
Na de asbestsanering komen vrijwilligers aan bod. Er moet de nodige afbraak worden verricht aan podium vloer en banken. Er zijn al vrijwilligersafspraken gemaakt met de Pingjumer jeugd.
Januari 2021
Samen met Pingjumer jeugd zijn de estriken uit het koor verwijderd
De tweede zaterdag van januari zijn de betonlaag en de podiumtrap ten prooi gevallen aan de sloophamer.
Het koor wordt ontgraven.
Intussen is een groep archeologen bezig met onderzoek in het koor. Er liggen – naast een pakket zeezand – oude grondlagen afkomstig uit de kerk in het koor. Munten, overoude estriken, stukken zandsteen met inscriptie van gotische letters, restantjes van een oud glas-in-lood-raam… Het is een belevenis! De vondsten worden zorgvuldig onderzocht en gedocumenteerd. Zodra we deze documentatie ontvangen, wordt deze op deze site gepubliceerd. Hieronder een detailfoto
Ook is er een betrekkelijk zeldzame vondst gedaan: een pijp-aarden beeldje van een cm. of 7 lang. Het blijkt een Jezusbeeldje te zijn; Hij draagt een duif (teken van de Heilige Geest) in zijn armen. Het is vermoedelijk uit de 16e eeuw.
Bij de opgravingen zijn 94 munten gevonden; de oudste dateert uit de 14e eeuw, de jongste uit 1950. Ook zitten er 5 valse munten bij…Hierbij een link voor extra documentatie.
Intussen zijn de banken uit de kerk verwijderd. Wat over blijft is een driedubbele rij steunstenen.
We zien op bovenstaande foto de stenenrijen. Archeologen zijn druk bezig om laag voor laag de vrijgekomen bodem te onderzoeken.
Vanuit de tijdelijke opslag op Lutke Penjum zijn de gedemonteerde banken naar Tzummarum afgevoerd, om een stoomproces te ondergaan; dit is tegen houtworm, tegen de boktor en evt schimmels. Binnenkort gaan ze terug de opslag in.
Kar nummer 40…
Puin; hout…
Na afbreken, opruimen en afvoer van heel veel niet meer te gebruiken materiaal kan de opbouw van de vloer beginnen. Isolatie is gelegd; op het betonijzer is de verwarmingbuis gemonteerd. De houten bekistingen zijn voor de uit het koor gehaalde grafzerkmonumenten; deze worden in de uitsparing teruggezet in de vloer.
De vloer is gestort en prachtig afgewerkt. In het midden de monumentale houten vloer die wordt gerestaureerd.
De steigers zijn opgebouwd in het koor van de kerk. Het oude pleisterwerk is verwijderd. Het was in erg slechte staat. Gelukkig zijn de gietijzeren ramen in prima conditie.
Waar eerst de herenbank stond, is nu in de wand een luik gemaakt naar de keuken. De wand-met-luik wordt afgewerkt als pijwand (+ de scheidingswand tussen kerk en voorkerk). Verder zien we hier de banken, die eerder tegenover de preekstoel stonden. Op de voorgrond: De fermacellplaten met verwarmingsbuis voor de wandverwarming.
De twee herenbanken staan nu opgesteld op hun nieuwe/oude plek van voor 1960. In de voorste komen nieuwe deurtjes en een nieuwe linkerbovenlijst. Het oorspronkelijk was niet meer voorhanden. Op deze foto is ook te zien, dat het koor is voorzien van een nieuwe stuclaag. Ook is te zien dat de houten vloer is verlengd. Onder het voormalig koor werden meerdere grafzerken aangetroffen. Uit respect wilden we hier geen betonnen vloer overheen leggen.
Hier zien we de complete bankengroep opgesteld. Eén rij minder dan eerder. Een behoorlijk deel van het hout was in slechte staat. Met het hout van de niet meer geplaatste banken is de restaurateur in staat geweest banken en lambrisering te herstellen. Hier en daar is ook nieuw hout nodig.
Dikke lagen bouwstof hebben zich opgehoopt in de voorbije periode. Vegen,boenen, ragen.
Een morgen volop bezig. En dan is de kerk klaar voor de schilder.
Dank aan de vrijwilligers!
Hier zie je de nieuwe pijwand, die inmiddels in de boenwas is gezet. Op de voorgrond is de vloer te zien die is geverfd in de kleur Bentheimer oud-grijs. We zijn bezig de bankenpartij op kleur te brengen.
Door het nog aanwezige deel van het doopstek flexibel op de Zuidwand te plaatsen kan de ruimte prachtig worden ingedeeld. Het rode vloervlak markeert het koorgedeelte van de kerk.
Finishing touch: de beelden terug op het orgel; de borden aan de noordwand hangen weer. En: de herenbank Noord in oude luister hersteld.
De klus is geklaard. Dank aan architect, bouwers en andere begeleiders! En de vrijwilligers! Dank ook aan donateurs en de subsidieverstrekkende instanties:
Meindersma-Sybenga Stichting; Van Heloma Stichting; Prins Bernhard Cultuurfonds; TBI-fundatie; Insingerstichting; Dinamofonds; Stichting Bouwcultuurfonds Friesland; Hendrik Mullerfonds; Ritske Boelens Gasthuis; Stichting tot Nut; Stichting Dorpsmolen Pingjum.